گروه درمانی مهاجران ، مکانی است برای کمک به مهاجران تا بتوانند بهتر با تجارب دردناک و سخت ناشی از مهاجرت، کنار بیایند و با وضعیت جدید خود انطباق پیدا کنند. کشوری ما در آن متولد شدهایم، بزرگ شدهایم و به آن حس تعلق میکنیم، فقط یک تکه زمین و چند خانه و خیابان نیست که کندن از آن و رفتن به کشوری دیگر برای زندگی، کاری سهل و راحت باشد. گوشه به گوشه آن گذشته ما، خاطرات ما و هویت ما را میسازد، و آنچه با ترک آن تجربه میکنیم یک درد عمیق ذهنی است، دردی ناشی از جا گذاشتن تکههایی از هویتمان. گروه درمانی مهاجران معمولاً با تشویق هر عضو به توصیف آنچه در طی مهاجرت خود دیده و تجربه کرده و درک گروه درمانگر و دیگر اعضا از مشکلاتی که هر فرد در کشور خود داشته و همچنین مشکلات فعلی او آغاز میشود.
گروه درمانی راهی برای ارتباط مهاجران با فرهنگ جدید
گروهدرمانی مهاجران در درجه اول پلی برای ارتباط با فرهنگ جدید فراهم میکند. مهاجرت با یک حس عمیق از دست دادن همراه است و از دست دادن همیشه برای انسانها دردناک بوده و هست. از دست دادن آنچه که از بدو تولدمان و بدون هیج تلاشی، از آن ما بودهاند، سرزمینمان، خانواده و دوستانمان، غذاهایی که برایمان آشنا هستند، فرهنگی که در آن رشد یافتهایم و زبان مادریمان. میتوان گفت که پدیده مهاجرت فقط از دست دادن آدمها و روابط اجتماعی نیست، بلکه جزئیاتی است که آنها را زندگی کردهایم، اشکها و لبخندهایی که است که در یک مکان خاص تجربه کردهایم، اینها هستند که یک مکان را برای ما آنچنان خارقالعاده میکنند که وقتی از آن دور میشویم رنج بسیار عظیمی را تجربه میکینم. گروه درمانی میتواند به طور همزمان هم یک روش درمانی برای مهاجران و پناهندگان از فرهنگهای مختلف باشد و هم میتواند به فرهنگ پذیری اعضای گروه کمک کند، آنها را حمایت کند و حس تعلق اجتماعی در آنها ایجاد کند. همچنین به آنها کمک کند ضمن حفظ ارزشهای فرهنگی خود با فرهنگ جدید آشنا شوند.
مهاجرت و دلتنگی های پس از آن
وقتی مهاجرت میکنیم، زبانی که همیشه به آن صحبت میکردیم برای دیگران معنایی ندارد، رفتاری که همیشه داشتهایم، ممکن است دیگر عجیب و غریب به نظر برسد و واکنشهای متفاوتی را نسبت به قبل برانگیزد، چیزهایی که برای ما بدیهی تلقی میشدند یا دیگر وجود ندارند یا به شدت مورد تردید قرار میگیرند. در مورد گروه درمانی مهاجران بیشتر بدانید ، ما تبدیل به یک خارجی و حتی یک بیگانه میشویم! در سراسر مهاجرت و جدایی از فرهنگ، تجربیات فرهنگی تبدیل به آن عروسکی میشود که در بچگی وقتی مادرمان از ما دور میشد، بغل میکردیم تا آرام شویم. مزهها، بوها، آهنگها و چهرهها و رفتارهای آشنا باعث آرامش میشوند و اضطراب جدایی را کاهش میدهند. هنگامی که یک مهاجر غذای خاص کشور اصلی خود را میخورد یا به آهنگی به زبان مادری خود گوش میدهد، بلافاصله با گذشته و فرهنگ خود پیوند میخورد و تازگی اضطرابآوری که در حال تجربه کردن آن است، با چیزهای آشنا متعادل میشود.
چرا گروه درمانی مهاجران مناسب است
مهاجران در گروه درمانی فضایی ایجاد میکنند که در آن میتوانند با طرز تفکر یکدیگر و استعارههایی که هر یک استفاده میکنند، با جلسات گروه درمانی مهاجران آشنا شوند و حتی استعارههای گروهی و یک زبان مشترک در بین خود ایجاد میکنند. از این رو این گروه به یک جامعه موقت کوچک تبدیل میشود و یک تجربه فرهنگی برای اعضا فراهم میکند، تجربهای که میتواند از اضطرابی که آنها به علت خارجی بودن احساس میکنند، بکاهد. شاید معنایی که این تجربه برای افراد مهاجر در گروه درمانی دارد، در مقایسه با معنایی که برای اعضای دیگر گروهها دارد، بسیار مهمتر و حتی شفابخشتر باشد. این به تنهایی ممکن است گروه درمانی را به شکل ارجح روان درمانی برای بیماران مهاجر تبدیل کند، مشروط بر اینکه فرد برای چنین رویکرد درمانی مناسب باشد.
دوگانگی فرهنگی در مهاجرین در گروه درمانی مهاجران
در این مطلب درباره گروه درمانی مهاجران همراه ما باشید
مهاجران با تروما دست و پنجه نرم میکنند و برای از دست دادن میهن، خانواده، دوستان، موقعیت و هویت قومی خود عزادارند. آنها نه تنها احساس میکند فرهنگ آشنای خود را از دست داده است، بلکه با فرهنگ جدیدی روبرو میشود که مجبور اند با آن اخت بگیرد و مجدداً سازگار شوند. گویی فرد باید بین دو فرهنگ جابجا شود، و از فرهنگی که در آن پرورش یافته به سمت فرهنگ جدید حرکت کند. بسیاری از مهاجران، برای اینکه بتوانند با فرهنگ جدید اخت بگیرند، ارتباطشان را با فرهنگی که در آن بزرگ شدهاند به طور کامل قطع میکنند و به نوعی خود را از آن جدا میکنند. در حالی که مهاجرت موفق، مهاجرتی است که در آن فرد، پس از یک دوره طولانی مبارزه، بتواند تجربیات گذشته و حال و ارزشهای هر دو فرهنگ را با هم ادغام کند. گروه درمانی به این دسته از مهاجران، که ممکن است به صورت ناهشیار به فرهنگ اصلی خود پشت کرده باشند، کمک میکند تا از این موضوع آگاه شوند و بتوانند تجربیات اکنون و گذشته خود را ادغام کنند و در عین حال که ارتباط خود را با فرهنگ اصلی حفظ میکنند، با فرهنگ جدید نیز ارتباط برقرار کنند.
گروه مکانی برای ترمیم احساسات بعد از مهاجرت
گروه مکانی است که در آن فرد مهاجر احساس «در زمان حال بودن» میکند. چرا که مهاجرت به طور بالقوه یک تجربه آسیب زا است که حس در زمان حال بودن را از بین میبرد.گروه به یک پایگاه امن تبدیل میشود است که فرد میتواند از آن دور شود، احساسات و تجربیات تکه تکه شده خود را کشف و آنها را یکپارچه کند.
افراد مهاجر که احتمالاً ناامنی و عدم انسجام زیادی را در طول فرآیند مهاجرت کردهاند، در گروه درمانی دوباره امنیت و انسجام را تجربه خواهند کرد و این تجربه بسیار ترمیم کننده و شفابخش خواهد بود. مهاجران که دیگر نمیتوانند به احساس امنیتی که همیشه از تعلقات و تجربیات آشنای قبلی میگرفتند، تکیه کند، باید مجدداً یک امنیت درونی و احساس صلابت ایجاد کنند، تا نه تنها بتوانند با تمام آن چیزهایی که جدید اند کنار بیایند، بلکه برای اینکه بتوانند از جدایی عبور کنند و نوعی یکپارچگی ایجاد کنند. در نهایت گروه جایی است که افراد میتوانند این امنیت را بدست آوردند و این یکپارچگی را از طریق به اشتراک گذاشتن تجربیات خود و ارتباط گرفتن با دیگر اعضایی که تجربه مشابه او داشتهاند، بسازند.
برای آشنایی با گروه درمانی مهاجران ادامه مطلب را دنبال کنید
گروه درمانی از دیدگاه یالوم
برخی از عوامل درمانی که یالوم مطرح کرده است، یعنی تخلیه هیجانی، القای امید و انسجام گروهی (یالوم، 1985) در گروههای با مهاجران بسیار مهم هستند. آنها احساس از دست دادن، تروما و ناامیدی ناشی از مهاجرت را تا حدی جبران میکنند. این گروه، به روشی بسیار ساده، احساس ارتباط با دیگران را ایجاد میکند، که برای مهاجری که ارتباط خود را با کشور و فرهنگ خود از دست داده است، مهم است.
از سوی دیگر افراد مهاجر معمولاً احساس انزوا میکنند، با جلسات گروه درمانی مهاجران آنها در سرزمین جدیدی هستند که با آنها عمدتاً به عنوان یک بیگانه و خارجی رفتار میشود. دور هم جمع شدن مهاجران راهی است تا با این احساس بیگانگی کنار بیایند. درک این حقیقت که آنها نیستند و دیگرانی هستند که تجربیاتی مشابه آنها داشتهاند و با مشکلاتی مشابه دست و پنجه نرم میکنند، میتواند در زندگی آنها تغییر ایجاد کند. آنها با دیگرانی روبرو میشوند که همدلانه به آنها گوش میکنند و آنها را حمایت میکنند.
همچنین شرکت در گروه درمانیهایی که اعضای آن همزبان باشند بسیار مؤثرتر است. زبان مادری به ما احساس امنیت میدهد و مانند پوست که اعضای بدن ما را محافظت میکند، زبان مادری هم به گونهای از ما محافظت میکند. افسردگیای که بسیاری از افراد پس از مهاجرت تجربه میکنند به دلیل این حس امنیت و محافظت از دست رفته است. افراد با بازآفرینی خود در این گروه اجتماعی جدید، دوباره با فرهنگ و زبان مادری خود متصل میشوند و اضطراب و وحشتشان از محیط جدید کم میشود. آنها با کمک هم میتوانند هویتشان و زندگیای که دوست دارند بسازند را دوباره پیدا کنند، کاری که به تنهایی اگر غیرممکن نباشد، بسیار سخت و طاقتفرساست و حتی ممکن است به پریشانیهای عمیق روانی منجر شود.