حمله پانیک، حملات ناگهانی و مکرر ناشی از ترس و ناراحتی شدید است که در طی چند دقیقه، احساسات به اوج خود میرسند. در حمله پانیک فرد علائم فیزیکی مانند درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس، سرگیجه یا ناراحتی معده را تجربه میکند و ممکن است با از دست دادن کنترل و مرگ همراه باشد. علائم حمله پانیک شبیه علائم حمله قلبی هستند که با انجام آزمایشها و معاینات پزشکی اورژانسی و رد شدن سایر بیماریها و خطرات جدی، تشخیص داده میشود. این حمله در زنان دو برابر بیشتر از مردان رخ میدهد و اغلب، بزرگسالان آن را تجربه میکنند. لازم به ذکر است که تجربه یک حمله پانیک به معنی ابتلا به اختلال نیست.
علائم حمله پانیک
حمله پانیک به صورت غیر منتظره رخ میدهد و حداقل چهار مورد از علائم زیر را دارد:
- تپش قلب
- تند شدن ضربان قلب
- تعریق
- لرزش
- تنگی نفس یا احساس خفگی
- درد یا احساس ناراحتی در قفسه سینه
- حالت تهوع
- ناراحتی معده
- احساس سرگیجه، سبکی سر یا غش
- احساس جدایی از خود یا واقعیت
- ترس از دست دادن کنترل
- ترس از مردن
- بیحسی یا احساس سوزن سوزن شدن
- گر گرفتگی
در صورت تجربه یک حمله پانیک، ترس مداوم از بروز حمله پانیک دیگر و پیامدهای آن نیز به وجود میآید و ممکن است فرد برای جلوگیری از حمله، تغییراتی در رفتار ایجاد کند. همچنین این حمله نمیتواند به دلیل مصرف مواد مخدر، وضعیت پزشکی خاص و یا اختلال سلامت روان رخ دهد.
اغلب افراد در طول زندگی ممکن است یک یا دو حمله پانیک را تجربه کنند. در صورتی که این حمله به طور مکرر رخ دهد و فرد همیشه از بروز حمله دیگر احساس ترس داشته باشد، ممکن است به اختلال هراس مبتلا شود.
علل حمله پانیک
حمله پانیک کوتاه و شدید است. فرد احساسات فیزیکی دشواری مانند تنگی نفس، ضربان تند قلب، انقباض عضلات و احساس سفت شدن قفسه سینه را تجربه میکند که بین 20 تا 30 دقیقه طول میکشد.
مطالعه بیشتر : روانشناس استرس
دلایل حمله پانیک به طور کامل شناخته نشدهاند؛ با این حال موارد خاصی وجود دارد که با این حمله مرتبط هستند. افراد حساس به اضطراب، روان رنجوری و احساسات منفی، بیشتر در معرض حمله قرار دارند. سوء استفاده جسمی و جنسی در دوران کودکی، تجربه اضطراب جدایی در دوران کودکی، تجربه از دست دادن، مرگ عزیزان، تجربه مضر ناشی از مواد مخدر و یا یک عامل استرسزا میتواند عامل حمله پانیک باشد. حتی ژنتیک نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد.
درمان حمله پانیک
حمله پانیک با استفاده از دارو و روان درمانی میتواند به طور مؤثری بهبود یابد. پیگیری روند درمان با همراهی یک متخصص میتواند به کاهش علائم و ترسهای مربوط به حمله کمک کند. ممکن است حملات عود کنند اما درمان دارویی و روان درمانی در بهبود مؤثر خواهند بود.
روان درمانی برای حمله پانیک
درمان شناختی رفتاری(CBT) به بیماران کمک میکند از پیوندهای میان افکار، باورها و اعمال خود شناخت بیشتری به دست آورند.
درمانگر با تغییر الگوهای تحریف شده که اضطراب را حفظ میکنند و با قرار دادن فرد در معرض علائم و موقعیتهای اضطراب آور، به صورت تدریجی میتواند به تسلط بر علائم اضطراب و حمله پانیک کمک کند.
فردی که دچار حمله میشود میتواند با روان درمانی درک بهتری از عوامل استرسزای زندگی مانند رفتار دیگران یا اتفاقات زندگی به دست آورد. همچنین با جایگزین کردن افکار هراس آور و اضطرابزا میتواند احساس درماندگی را کاهش دهد.
در طول جلسات درمان، با تمرین مواجهه درمانی میتوان در موقعیتهای واقعی زندگی نیز بر ترسهای خود غلبه کرد. در این روش از فرد خواسته میشود خاطرات، تجربیات و چیزهایی که موجب اضطراب میشوند را تصور کند تا با یادگیری و تمرین تکنیکها بر ترس خود غلبه کند. آموختن تکنیکهای مدیریت استرس و تمدد اعصاب هنگام بروز علائم از مزایای روان درمانی است که به کنترل موقعیت کمک میکند.
درمان داروی
چندین دارو وجود دارد که در بهبود علائم حمله مؤثر هستند. مهار کنندههای انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRIها از طریق یک پیام رسان شیمیایی به نام سروتونین در مغز کار میکنند. این دسته از داروها برای درمان حمله پانیک مؤثر واقع میشوند. فلوکستین، سرترالین، اسیتالو پرام، پاروکستین و سیتالوپرام از داروهای SSRI هستند که در حمله پانیک همراه با اختلال وسواس فکری_اجباری، فوبیای اجتماعی یا افسردگی، مورد استفاده قرار میگیرند. داروهای SSRI در آغاز مصرف، دارای عوارض جانبی نظیر حالت تهوع، اسهال و تغییرات میل جنسی هستند که با مرور زمان و تنظیم دقیقتر دوز برطرف میشوند.
از دیگر داروهای مؤثر در درمان حمله پانیک، آلپرازولام و لورازپام است که برای بیماران با علائم حادتر تجویز میشود. تاثیرات این داروها بسیار سریع است و عوارض جانبی کمتری به جز خواب آلودگی دارند. این نوع از داروها علی رغم اینکه علائم حمله را کاهش میدهند، ممکن است منجر به وابستگی به دارو شوند. به همین دلیل نیز برای بیمارانی که مواد مخدر و الکل مصرف میکنند، توصیه نمیشود.
سخن پایانی
اغلب افراد ممکن است که در طول زندگی حمله پانیک را حداقل یک یا دو بار تجربه کنند. ناگهان احساس ترس و ناراحتی به اوج میرسند و موجب تپش قلب، تنگی نفس، حالت تهوع و سایر علائم میشوند. این حمله اگر به صورت مکرر رخ دهد، به اختلال منجر میشود که نیاز به پیگیری درمان با همراهی یک متخصص دارد تا با استفاده از داروها و روان درمانی، علائم را کاهش داده و ترس از حمله دیگر را از بین ببریم.
سوالات متداول
آیا داروهایی وجود دارند که هنگام بروز حمله پانیک علائم را به سرعت کاهش دهند؟
برخی داروها میتوانند در عرض نیم ساعت تا یک ساعت علائم حمله را از بین برده و فرد را آرام کنند. والیوم یا دیازپام، آتیوان یا لورازپام، زاناکس یا آلپرازولام و کلونوپین یا کلونازپام از داروهایی هستند که اثر سریعی هنگام حمله پانیک دارند.
کدام قسمت مغز در حمله پانیک نقش دارد؟
محققان مطالعات حیوانی و انسانی برای یافتن قسمتهای مغزی مربوط به اضطراب و استرس را انجام دادهاند. با توجه به اینکه ترس برای مقابله با خطر تکامل یافته است، بدون فکر آگاهانه، یک واکنش محافظتی فوری ایجاد میکند. این پاسخ توسط آمیگدال در مغز ایجاد میشود که ساختار پیچیدهای دارد.
برای رزرو وقت به صورت آنلاین یا از طریق واتس اپ اقدام کنید