تمایلات جنسی بخشی از طبیعت انسان است. گاهی این تمایلات طبیعی می تواند به مشکلات جنسی منجر شود. زمانی که شرایط فرد به گونهای مانع رابطه جنسی صحیح شود مشکلاتی ایجاد خواهد شد. استرس، کمبود خواب یا نگرانی شغلی میتواند منجر به پاسخی غلط یا ناکافی در رابطه جنسی شود. کمک گرفتن از روانشناس یا درمانگر میتواند نقش موثری در درمان و تغییر شرایط داشته باشد.
اختلال عملکرد جنسی میتواند برای هر شخصی در هر سنی و فارغ از جنسیت اتفاق بیافتد و بر روابط جنسی و زناشویی تاثیر بگذارد.
عواملی وجود دارند که بر تمایلات جنسی تأثیر مستقیم میگذارند. آموزش غلط و فرهنگ تابو بودن رابطه جنسی، تجربیات آسیبزا در دوران کودکی و جوانی یا ترس از بارداری ناخواسته از عواملی هستند که افراد را مستعد بروز اختلال جنسی میکنند.
روابط طرفین، اختلالات جنسی شریک زندگی، ترس از یک مشکل جسمی پس از عمل جراحی یا زایمان و مصرف داروهای افسردگی و اضطراب، از عواملی هستند که میتوانند منجر به مشکلاتی در رابطه جنسی شوند. رواندرمانی میتواند در بهبود علائم و درمان کامل اختلال به افراد کمک کند.
اختلالات جنسی زنان
طبق مطالعات متعدد، بسیاری از زنان در مقطعی از زندگی خود از مشکلات جنسی رنج میبرند. برخی از مشکلات به طور خود به خود برطرف میشوند؛ اما در برخی موارد دیگر، نیاز به طی مراحل درمانی با همراهی درمانگر وجود دارد.
آنورگاسمی
رسیدن به ارگاسم پس از یک مرحله برانگیختگی، یک مرحله طبیعیست که گاها با یک سری عوامل شخصی یا فیزیولوژیکی میتواند اتفاق نیفتد. به عنوان مثال پس از زایمان که مادر هم از نظر جسمی تحت فشار بوده و به استراحت نیاز دارد و هم از نظر روحی تحت تاثیر بیخوابی و خستگی روزهای ابتدایی تولد نوزاد قرار دارد، ناتوانی در لذت بردن کامل از رابطه جنسی، میتواند واکنش طبیعی بدن باشد. اما زمانی که هیچ دلیل فیزیکی و روحی وجود ندارد، آنورگاسمی میتواند نشانه اختلال جنسی باشد که نیاز به بررسی و درمان دارد.
دیسپارونی
دیسپارونی در واقع دردی است که زمان دخول در فعالیت جنسی، ایجاد میشود. درد میتواند در هر زمان از دخول و در قسمتهای خارجی و داخلی واژن و یا در سایر نقاط ناحیه لگن ظاهر شود و رابطه جنسی با شریک جنسی را دشوار کند. این درد میتواند منشا فیزیکی و یا روانی داشته باشد. دیسپارونی و حتی ترس از درد مانع جدی برای لذت بردن از فعالیت جنسی است.
با مراجعه به پزشک میتوانید علت فیزیکی را بررسی کنید و اگر منشا درد روانی باشد، با مراجعه به رواندرمانگر میتوانید این نوع از مشکلات جنسی را حل کنید.
واژینیسم
واژینیسم به این صورت است که ماهیچهای کف لگن که اطراف واژن را احاطه کردهاند، به طور غیرارادی منقبض می شوند. این امر باعث بسته شدن کامل یا جزئی واژن و غیرممکن شدن دخول میشود. این واکنش گاها هنگام معاینه پزشکی واژن و حتی هنگام استفاده از تامپون نیز رخ میدهد. این مساله میتواند علل فیزیکی داشته باشد؛ وجود تومور لگن یا مشکل آندومتریوز می توانند منجر به واژینیسم شوند. با این حال، شایع ترین علل این اختلال، منشا روانی دارند. تربیت جنسی محدود، پرخاشگری جنسی، تجربیات جنسی آسیبزای قبلی یا مشکلات در روابط طرفین می توانند محرک ابتلا به واژینیسم باشند.
اختلالات جنسی مردان
مردان اغلب تمایل دارند که مشکلات خود به ویژه مشکلات جنسی را پنهان کنند. تصور آنان این است که با صحبت در مورد مشکلات جنسی، مردانگی آنها زیر سؤال میرود. با این حال، در ادامه برخی از شایعترین اختلالات جنسی در مردان را توضیح خواهیم داد:
اختلال در نعوظ
ناتوانی در حفظ نعوظ در مدت زمان لازم برای ایجاد یک رابطه رضایتبخش، از مشکلات جنسی مردان است که باعث ناراحتی در روابط میشود. ذکر این نکته حائز اهمیت است که اختلال عملکرد تنها زمانی مورد توجه قرار میگیرد که به طور مداوم رخ دهد. مشکل ناتوانی جنسی در برخی از مراحل زندگی بسیار رایج است. اگر مشکل پیشرونده باشد و در طول زمان ادامه یابد، لازم است با معاینه پزشکی از نظر فیزیکی این مشکل را بررسی کرد.
البته در بیشتر موارد اختلال نعوظ با یک مشکل روانی همراه است که نیاز به درمان دارد. آموزش و نگرش نادرستی که هنوز در مورد مردانگی در جامعه ما وجود دارد، از عوامل تنشزا در مشکلات جنسی هستند.
انزال زودرس
انزال زودرس، عدم توانایی کنترل مداوم انزال و کنترل احساس قبل از رفلکس انزال است. در روند درمان انزال زودرس، جلسات ابتدا به صورت فردی و سپس با حضور شریک زندگی انجام میشود. شریک جنسی نقش بسیار مهمی در ایمنی و عزت نفس مرد مبتلا به این اختلال جنسی دارد، بنابراین درمان این مشکل در همه ابعاد آن ضروری است.
کاهش میل جنسی
کاهش میل جنسی نوعی اختلال جنسی است که هم در مردان و هم در زنان رخ میدهد و عملکرد جنسی آنان را تضعیف میکند. این اختلال علل مختلف فیزیکی و روانی دارد که با بررسی توسط پزشک متخصص و روانشناس میتوان منشا آن را یافت و برای درمان اقدام کرد.
آسیبهای جنسی

آسیبهای جنسی میتواند در علاقه یا توانایی فرد برای لذت بردن از رابطه جنسی اختلال ایجاد کند. استفاده از روش درمان ترکیبی که تروماها و اختلال عملکرد جنسی را همزمان تحت درمان قرار میدهد، روش مؤثرتری نسبت به درمان جداگانه این مشکلات است. مطالعاتی در خصوص این نوع درمانها انجام شده که با وجود محدود بودن، امیدوارکننده هستند.
بعضی از متخصصان و محققان حوزه روانشناسی معتقدند که درمان آسیبهای جنسی بر رسیدن به رضایت جنسی اولویت دارد. به این معنا که فرد ابتدا باید تجربیات آسیبزای جنسی خود را درمان کند و سپس عملکرد جنسی خود را بهبود دهد تا تجربه جنسی رضایتبخش داشته باشد.
برای برخی افراد، شرکت در جلسات درمانی به تنهایی کافی است. برای برخی دیگر حضور هر دو شریک برای ایجاد ارتباط بهتر و بهبود رضایت جنسی، مفیدتر است.
مشاوره روانشناسی و درمانی میتواند به افراد کمک کند تا چالشهای جنسی خود مانند میل جنسی کم، درد در حین رابطه جنسی و مشکل در ارگاسم را شناسایی کرده و با آنها مقابله کنند تا رضایت جنسی را تجربه کنند. چالشهایی که برای فعالیت جنسی یک فرد یا زوجین ایجاد میشود، میتواند منشا فیزیکی، روانی و عاطفی داشته باشد. هدف یک روانشناس از مشاوره کمک به فرد یا زوج است تا به این مسائل رسیدگی کنند و زندگی جنسی رضایتبخشتری داشته باشند.
رواندرمانگر درباره تجربیات، احساسات و نگرانیهایی که میتواند منجر به نارضایتی از رابطه جنسی شود و آن را به چالش بکشد، صحبت میکنند و با ارائه راهکارهایی به فرد یا زوجین، تلاش میکند با رفع موانع روانی، رضایت جنسی آنان را افزایش دهد.درمانگر ممکن است به مراجعین خود توصیههایی ارائه کند. بسته به فرد یا زوج توصیهها متفاوتاند و میتواند شامل آموزشهایی برای بهبود ارتباط جنسی زوجین باشد. دفعات و طول جلسات درمانی به مراجع، چالشها و نیازهای او بستگی دارد.
البته صحبت کردن با یک غریبه حتی تحت عنوان درمانگر، در خصوص مشکلات جنسی، کار سادهای به نظر نمیآید. درمانگر با پیشبینی این مساله، با سوالات ساده آشنایی با شما را آغاز می کند. صحبتهای درمانگر معمولا در مورد وضعیت سلامتی فیزیکی، آموزش جنسی، پیشزمینه جنسی، باورها و عقاید در مورد رابطه جنسی و چالشهای مربوطه است.
سخن پایانی
مشکلات جنسی تاثیر مستقیمی بر اعتماد به نفس پایین، اضطراب، رابطه جنسی همراه با درد، ناتوانی در تحریک جنسی، عدم ارگاسم و عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی دارد. شناخت اختلالات جنسی میتواند به درمان این مشکلات جنسی کمک کند. طبیعتا حضور یک درمانگر در هموار کردن مسیر درمانی نقش اساسی دارد. در این مقاله با برخی از اختلالات جنسی شایع در زنان و مردان آشنا شدیم و به روشهای درمانی آن پرداختیم.