دارو درمانی انتخابی یا دارو درمانی اجباری ؟

دارو درمانی اجباری یا انتخابی یا اصلا مصرف خودسرانه و سوء مصرف دارو؟

داروهای روانپزشکی یا داروهای اعصاب در چند حالت مورد استفاده قرار می گیرند. از استفاده خودسرانه بدون تجویز پزشک برای خواب بهتر یا کاهش اضطراب و ریلکس شدن، یا سوء مصرف دارو برای تجربه حالت سرخوشی و سرمستی که بگذریم، به توضیحات در مورد استفاده های درمانی دارو بصورت دارو درمانی اجباری یا انتخابی می رسیم. برای اختلالات روان، در سه حالت از دارو درمانی استفاده می شود:

یکی زمانی که فردی حالات اضطراب یا افسردگی یا هر سیمپتوم روانی دیگری مثلا بی خوابی دارد که باعث شده در زندگی حال خوشایندی را تجربه نکند. این فرد بهتر است اگر وقت کافی دارد با یک روانشناس جلسات روان درمانی بگذراند تا به مرور مشکل اش برطرف شود، ولی افرادی حاضر به این مدل گرفتن تراپی نیستند و با مشورت روانپزشک، بجای روان درمانی از دارو درمانی برای سیمپتومی که دارند استفاده می کنند. به این میتوانیم بگوییم دارو درمانی انتخابی، چرا که بین دارو درمانی و روان درمانی یکی را انتخاب کرده است. معمولا مشکلات این افراد خیلی حاد نیست.

حالت دوم مربوط به افرادی است که مشکل شان کمی از دسته اول بیشتر و شدیدتر است. اختلال در زندگی روزمره شان بیشتر ایجاد شده و در ابعاد وسیعی در زندگی (مثل رابطه زناشویی، رابطه با دوستان، حضور در اجتماع، کارکرد در شغل و غیره) اثر گذاشته است. از طرفی خود فرد را نیز به حدی مضطرب و آزرده کرده که فرد کلا درست فانکشن نمی کند. این فرد بهتر است همزمان به روان درمانی برود و در کنارش تا مدتی از دارو نیز استفاده کند. یعنی تا مدتی از دو بازوی کمکی درمانی استفاده کند و پس از مدتی که روانپزشک تشخیص داد دارو را کنار بگذارد و فقط به روان درمانی ادامه دهد. این نوع استفاده را نیز شاید بتوان در یک طیف از ” توصیه به مصرف تا اجبار به مصرف” قرار داد. ممکن است بعضی افراد از دارو استفاده نکنند و فکر کنند لازم ندارند یا می ترسند که عادت کنند، ولی واقعیت این است که میزان انرژی زیادی که فرد باید برای روان درمانی بدون کمک دارو مصرف کند و حجم اضطرابی که متحمل می شود گاهی آنقدر زیاد است که عکس هدف درمانی عمل می کند.

دسته سوم افرادی هستند که اختلال روانی شان آنقدر حاد و شدید است که روان درمانی اصلا به کارشان نمی آید. این افراد تا مدت ها لازم است داروهای سنگین مصرف کنند تا زمانی که تاب و توان روان درمانی را پیدا کنند، یعنی تازه ظرفیت روانی کافی برای تحمل جلسات تراپی را بدست بیاورند. از آن زمان به بعد مثل گروه دوم از هر دو روش درمانی می توانند همزمان کمک بگیرند. در این دسته  افراد دارو درمانی و چه بسا بستری شدن اجباری است و حالت انتخابی ندارد.

مهم است بدانید بنظر می رسد ما حق انتخاب داریم که درمان مان را چطور پیش ببریم، ولی گاهی انتخاب های ما به دلیل نداشتن تخصص، به ضررمان تمام می شود و ناچارا برای تعیین مسیر درمان باید به متخصص روانشناس و روانپزشک اعتماد کنیم.